يك روز اما سر بلند مي‌كنيم و مي‌بينيم دختركمان دارد خانم مي‌شود و پسركمان مرد شده. حالا ديگر او بالغ شده و بايد مثل همه مردان و زنان مسلمان ديگر، يك عمر زندگي مومنانه و اعتقادي را شروع كند. اما در اين لحظات حساس وظيفه ما چيست؟ چطور بايد فرزندانمان را براي دوره بلوغ و آغاز زندگي مكلفانه آماده كنيم؟ چه چيزهايي را بايد به آنها بگوييم و چه بايد بكنيم؟ با ما همراه باشيد تا پاسخ پرسش‌هايتان را بگيريد.
- تغييرات جسمي را توضيح دهيد
حالا يكي از آن روزهايي است كه شما احساس مي‌كنيد فرزندتان، دختر يا پسر، دارد كم‌كم وارد دوران بلوغ مي‌شود و وقت آن رسيده كه با فرزندتان صحبت كنيد. خيلي مهم است كه نخستين فردي كه راجع به تغييرات بلوغ با فرزندتان صحبت مي‌كند خود شما باشيد. بهتر است وظيفه صحبت‌كردن با پسرها را پدرها بر عهده بگيرند و وظيفه صحبت كردن با دخترها را مادرها. يك روز خوب خدا و يك گوشه دنج را پيدا كنيد و با فرزندتان صحبت كنيد و در مورد اتفاقاتي كه در بدنشان خواهد افتاد هوشيارش كنيد. خجالت را كنار بگذاريد. هرچيزي را كه شما كامل و سالم و دقيق به فرزندتان نگوييد، ناقص و نصفه و نيمه از دوستان، اينترنت و... به‌دست خواهد آورد. وضعيت دخترها كمي حساس‌تر است چرا كه هم سن كمتري دارند و هم بروز ناگهاني عادت ماهانه مي‌تواند به‌شدت نگران و سردرگمشان كند. در مورد تغييرات جسمي و به‌خصوص عادت ماهانه براي دخترها صحبت كنيد. پسرها هم بايد درباره تغييرات دوران بلوغ و به‌خصوص احتلام شبانه كه برايشان اتفاق مي‌افتد آگاه شوند و بدانند كه بايد چكار كنند.
- جشن يك عمر بندگي
همه ما بارها و بارها براي جشن‌تولد فرزندانمان هزينه كرده‌ايم و برنامه‌هايي كم و بيش كوچك و بزرگ براي تولد بچه‌ها تدارك ديده‌ايم. حالا اما زمان آن رسيده كه رسيدن او به سن تكليف و مقام بندگي را با برگزاري جشن تكليف برايش ماندگار و مبارك كنيم. سعي كنيد حتما جشن تكليفي كه براي فرزندتان مي‌گيريد به‌مراتب از جشن‌هاي تولد سال‌هاي گذشته متفاوت‌‌تر و باشكوه‌‌تر باشد. كيك مناسبي تهيه كنيد و با حضور تعدادي از همسالان و اقوام، خاطره به ياد ماندني‌اي از زمان مكلف‌شدن فرزندتان براي او بسازيد. البته منظور از جشني باشكوه، صرف هزينه‌اي سنگين نيست. با كمي تلاش و خلاقيت مي‌توانيد جشني به ياد ماندني اما اقتصادي و ارزان تدارك ببينيد.
- انتخاب مرجع تقليد
اولويت اول هنگام به تكليف رسيدن بچه‌ها بايد انتخاب مرجع تقليد باشد. با انتخاب مرجع تقليد، در واقع برنامه و دستورالعمل آنها براي ادامه راه زندگي مومنانه و مكلفانه مشخص مي‌شود. احكام انتخاب مرجع تقليد را از رساله‌ها ببينيد و براي بچه‌ها توضيح دهيد. براي او توضيح دهيد كه چطور بايد مرجع اعلم را شناسايي كند. يكي از بهترين راه‌ها مراجعه به فهرستي است كه جامعه مدرسين حوزه علميه قم به‌عنوان جمعي از افراد قابل اطمينان از مراجع اعلم منتشر كرده است. اجازه دهيد فرزندتان با تحقيق و بررسي خودش و كمك و راهنمايي شما مرجع تقليدش را انتخاب كند. خاصيت اين كار اين است كه در ادامه راه، هنگامي كه بايد به فتاوا عمل كند احساس مي‌كند خودش اين تصميم را گرفته و استواري بيشتري در انجام تكاليف شرعي خواهد داشت.
- ملزومات بندگي
وقتي فرزندتان مرجعش را انتخاب كرد وقت آن است كه ملزومات عبوديت را برايش تدارك ببينيد. اول از همه بهترين هديه‌اي كه در اين زمان مي‌توانيد به فرزندتان بدهيد رساله توضيح‌المسائل مرجع مورد نظر اوست. هرچند احتمالا او تا امروز با بسياري از احكام مبتلابه آشنا شده اما اين كتاب مي‌تواند پايه يادگيري مستند احكام و دستورات اسلامي باشد. گام بعدي اين است كه راهكارهاي دسترسي فرزندتان به مرجع تقليدش را براي او مشخص كنيد. اين روزها همه مراجع پايگاه‌هاي اطلاع‌رساني به‌روزي دارند. از سوي ديگر تلفن‌هاي دفاتر مراجع هم راه‌هاي مستقيم و دردسترسي هستند كه فرزندتان مي‌تواند از طريق آشنايي با آنها به فتاواي مرجعش دسترسي داشته باشد. آشنا كردن فرزندتان با اين مسيرهاي ارتباطي، به‌صورت غيرمستقيم اين پيام را براي او دارد كه هر جا در زندگي نسبت به احكام و دستورات شرعي پرسش يا ابهامي داشت بلافاصله به مرجع صحيح دريافت پاسخ مراجعه كند نه افراد ناآشنا به مسائل ديني.
- آداب بندگي را بياموزيد
بعد از آگاهي دادن در مورد تغييرات جسمي، حالا شما بايد فرزندتان را از فلسفه بالغ‌شدن و مفتخر شدن به مقام عبوديت و بندگي خدا آگاه كنيد. سعي كنيد به ميزاني كه مي‌توانيد با زبان خودتان براي بچه‌ها بگوييد كه حالا ديگر وجودشان به‌عنوان يك «بنده مسئول» در عالم خلقت پذيرفته شده و بايد مسئوليت خود در عالم خلقت را بپذيرند. اينكه خدا حالا با نگاه يك انسان كامل و بالغ به آنها نگاه مي‌كند و هر رفتاري از آنها در نظام خلقت محاسبه و رسيدگي مي‌شود، اينكه حالا بايد احكام شرعي را رعايت كنند، اينكه نظام خلقت براي زندگي ولنگارانه آدم‌ها طراحي نشده و احكام، قوانيني براي بستن دست و پاي انسان‌‌ها نيستند بلكه دستورالعمل‌هايي براي رسيدن انسان به رشد و كمال هستند، همه و همه از نكاتي است كه مي‌توانيد به فرزندتان بگوييد. كمي اگر بيشتر انرژي و وقت صرف كنيد مي‌توانيد در اطرافتان يك روحاني خوش‌ذوق و خوش برخورد پيدا كنيد و از او بخواهيد كه چنددقيقه‌اي با فرزندتان درباره بلوغ و رسيدن به سن تكليف صحبت كند.
- احكام كليدي
از ميان احكام شرعي چند موضوع هستند كه اثر جدي و تأثيرگذاري در آينده انسان دارند و از طرفي هم جبران اشتباه در اداي آنها در آينده كمي سخت‌تر از بقيه است. نماز، روزه و غسل از اين دست هستند. سعي كنيد احكام نماز و روزه را با فرزندتان به‌صورت دوستانه و صميمانه مرور كنيد و اگر اشتباهي وجود داشت با مهرباني و محبت اصلاحش كنيد. مسائل شرعي مربوط به غسل، به‌خصوص غسل‌هاي واجب هم معمولا از موضوعاتي است كه بچه‌ها در ابتداي تكليف در مورد آن نياز به راهنمايي دارند.
- فكر فردا باشيد
به موضوعاتي كه در آينده براي فرزندتان پيش خواهد آمد هم دقت كنيد. مثلا هرچند معمولا بچه‌ها در سنين نوجواني درآمد خاصي ندارند كه نياز به محاسبه خمس داشته باشند اما به فرزندتان بگوييد كه خمس بخشي از اموالي است كه خدا به تو داده و حالا قرار است در مسير خاصي مصرف شود. بسياري از آدم‌ها در دنياي امروز ما مراقب نماز و روزه‌شان هستند اما به‌دليل اينكه احكام خمس و منطق و ضرورت توجه به آن را از ابتدا به‌درستي ياد نگرفته‌اند خمس نمي‌دهند و زندگي مالي خود را شبهه‌ناك مي‌كنند. اينكه درك درستي از خمس در فرزندتان شكل بگيرد آينده زندگي عبادي او را تضمين مي‌كند. حتي مي‌توانيد از همان ابتدا با مشورت خودش تاريخ مشخصي را به‌عنوان سال خمسي او تعيين كنيد و به او بياموزيد كه سال به سال حتي اگر درآمد خاصي ندارد براي اطمينان و بركت، با مراجعه به يك روحاني و عالم اهل دين و داراي اختيار دريافت وجوه شرعي، خمس خود را محاسبه و احيانا پرداخت كند.
نظر شما